LAW 10 Noaberpad, Ter Apel ▸ Smeerling (43km)

10:11 Een kwartier na vertrek uit Ter Apel

Het is alweer twee maanden geleden dat ik mijn laatste stappen op het Noaberpad had gezet en het is weer de hoogste tijd om daar wat aan te doen. Nog twee wandeldagen heb ik nodig om bij het eindpunt uit te komen. Vandaag loop ik van Ter Apel naar Smeerling, een gehucht tussen Vlagtwedde en Onstwedde, en in november ben ik van plan om de laatste kilometers van Smeerling naar Bad Nieuweschans te lopen.

Vandaag dus de wandeling van Ter Apel naar Smeerling. Vandaag is ook de dag waarop ik mijn derde treinreis binnen het seizoensretour van NS ga inzetten. Hierdoor kost al het reizen per trein mij vandaag 11 euro. De enige beperking is wel dat het een retour betreft, waardoor ik moet terugreizen over hetzelfde traject als de heenreis. De logische route van Smeerling naar het zuiden is met de bus naar Winschoten, maar dan zou ik tussen Winschoten en Zwolle geen gebruik mogen maken van het seizoensretour (of juist wel, maar dan zou dat niet mogen 's morgens tussen Zwolle en Emmen). Met een overstap in Stadskanaal kan ik vanaf Smeerling ook per bus naar Emmen reizen waardoor ik niet extra hoef bij te betalen.

10:43 De herfst heeft zijn sporen al achtergelaten

Wegens werkzaamheden rijden er vandaag geen treinen tussen Ede-Wageningen en Amersfoort, dus om 6:41 vertrek ik richting Utrecht om daar al op de trein naar Zwolle te stappen. De trein is me vandaag verder wel goed gezind en precies volgens de dienstregeling kom ik aan op station Emmen. Op het perron loop ik achter een groepje stadse studenten die zich erg verbazen dat ze langs Nieuw Amsterdam komen en een van hen beweert dat het om een klein dorpje gaat dat ze zo hebben genoemd. De rest kan het niet geloven en ik vind het wel grappig om ze zo aan te horen. Ik raak ze al snel kwijt op weg naar de bussen en stap in bus 73 die mij naar Ter Apel brengt. Om 9:51 uur stap ik hier uit de bus. In het bushokje wacht ik totdat de gps-ontvanger ook weet waar ik ben. In de tussentijd valt het me op dat het wat miezert. Gelukkig houdt dat al snel op en tegen de tijd dat de gps een fix heeft, is het alweer droog. Met frisse moed start ik met de wandeling met het besef dat het einde van het Noaberpad in zicht begint te komen.

11:31 Drassige en ongelijke ondergrond

Vlakbij de start ligt nog een geocache verborgen, maar het riviertje de Ruiten Aa scheidt mij van de geocache en ik besluit om er geen moeite voor te doen. Eerst een ruk maken voordat ik korte en lange pauzemomenten ga toestaan. Voor je het weet, loop je achter en moet je haast maken om op tijd te zijn voor de bus terug naar huis. Ik heb best een strak schema. Inmiddels weet ik hoe hard ik gemiddeld loop inclusief de pauzes en op basis daarvan baseer ik mijn reisschema's. Ik loop ver van huis en de terugreis zal 4,5 uur in beslag nemen. Dan wordt het al snel laat en wil je niet nog later thuis komen. In de planning heb ik zo'n 10 minuten over als ik bij het eindpunt ben aangekomen dus opgelopen vertragingen zal ik met verkorte routes moeten compenseren. Nu reken ik met een gemiddelde van 5,5 km/h terwijl mijn normale wandeltempo tussen 6,5 en 7 km/h ligt, dus kan ik al snel verloren tijd compenseren door minder te pauzeren. Je wilt echter niet aan het begin al een achterstand oplopen, dus loop ik zonder te stoppen langs de Ruiten Aa richting het noorden.

12:56

De weersverwachting is niet erg gunstig. Na een schitterende nazomerperiode een week terug staat er voor dit weekend regen op het menu. De zaterdag heb ik uiteraard met extra belangstelling in de gaten gehouden en het lijkt erop dat het vandaag net wat beter zal zijn dan op de omliggende dagen. Dat is uit eigen ervaring lastig te vergelijken, omdat je op de omliggende dagen niet de hele dag buiten bent, maar het geeft wel hoop. In de eerste uren van mijn wandeling valt er echter de nodige regen, dus ik loop kilometers lang met de poncho aan. Ik zit qua uitrusting toch nog te veel in de zomer, waardoor ik geen regenbroek heb meegenomen. Hierdoor loop ik met natte broekspijpen rond. Ik heb wel gamaschen mee, maar heb geen zin om die voor dat doel aan te trekken omdat ze slechts beperkt zouden helpen en ook weer het nadeel hebben dat je ze aan je benen voelt zitten.

12:57 Op weg naar Bourtange

De route loopt vandaag volledig over Nederlands grondgebied, maar ter hoogte van Bourtange kom ik toch vrij dicht bij de grens met Duitsland uit. Op de landsgrens ligt hier een geocache die wel eens de meest oostelijke cache van Nederland zou kunnen zijn en dat leidt ertoe dat ik in de voorbereiding een stukje van het Noaberpad heb opgegeven om hier een extra lus te kunnen maken. Na ruim 10 kilometer bevindt zich een lus van een paar kilometer die bijna uitkomt op het punt waar het begint. Gemakkelijk over te slaan dus, en ter plaatse blijkt dat zelfs de officiële markering in het veld hier al rekening mee houdt. De lus is de officiële route, maar de afgesneden variant staat gemarkeerd als alternatieve route. Zo blijf ik de Ruiten Aa volgen en passeer ik niet veel later het plaatsje Sellingen.

14:11 Paard en wagen bij Bourtange. Op de achtergrond een
Duitse windmolen

Tegen het einde van de ochtend klaart het op en in de middaguren valt er nauwelijks nog regen. De poncho gaat weer in de tas en al snel loop ik de eerste doorkomstplaats binnen: Jipsinghuizen. Ik loop vandaag langs veel buurten en gehuchten, die vaak wel aangeduid zijn met een wit plaatsnaambord, maar niet veel meer voorstellen dan een paar straten met boerderijen erlangs. Jipsinghuizen is wat groter en is ook het officiële eindpunt van de vijfde etappe van het Noaberpad (volgens Wandelnet). Doordat ik de route andersom loop betekent dit dat ik vanaf hier nog vier etappes moet lopen naar het eindpunt van de route. Aan het einde van de dag zullen er nog krap drie etappes over zijn.

14:48 Op de grens met Duitsland

Vanaf Jipsinghuizen loop ik richting Bourtange, dat vooral bekendheid geniet door de vesting die er alleen al op de kaart zo bijzonder uitziet. Onderweg loop ik nog even verkeerd doordat ik niet goed genoeg op de gps kijk en ook de markering mis. Kan gebeuren, en de fout is snel hersteld. Even voor Bourtange vind ik de tweede geocache van de dag. Als ik bij de vesting aankom, kan ik niet verder rechtdoor doordat een gracht en vestingwal mijn toegang blokkeren. Ik sla rechtsaf en zie meerdere paard-en-wagens mij tegemoet komen. Al snel heb ik door dat dit met het toeristische karakter van de vesting Bourtange te maken heeft. Zelf heb ik niet zoveel met toeristische uitingen, maar het hoort er nou eenmaal bij.

14:48 En terug in Nederland

Ik begin pijntjes te voelen in mijn benen en als ik op het kaartje zie hoeveel ik al gelopen heb, realiseer ik me dat het tijd is voor een eerste rustpauze. Langs de grachten van Bourtange staat een bankje en ik kies dit bankje uit om de voeten even te laten bijkomen. Na een minuut of vijf loop ik weer verder en het Noaberpad slaat al snel linksaf richting de vesting. Ik loop echter rechtdoor voor de extra lus langs de Duitse grens en na ongeveer een kilometer loop ik over een weg waarvan ik zelfs achteraf niet weet in welk land het ligt. De twee geocaches die ik langs deze weg vind, liggen beide in Nederland, maar deze liggen dan ook aan de westkant van de weg. Aan de oostkant van de weg ligt ontegenzeggelijk Duitsland, maar van wie de weg zelf is? Ik heb verzuimd om op de grenspalen te letten en aan het einde van de weg staat rechts een welkomstbord van Emsland (D), terwijl aan de linkerkant een groot blauw bord staat waarop 12 sterren en de naam Nederland prijken. De geocaches langs dit weggetje zijn snel gevonden en nadat ik het sterrenbord van Nederland op de foto heb gezet, loop ik terug naar de vesting Bourtange.

15:05 De toegangspoort naar de vesting Bourtange

De stadswallen van de vesting zijn dubbel uitgevoerd waardoor ik twee keer door een poort loop voordat ik echt in het centrum uitkom. Het bewoonde deel van de vesting is zo klein dat als je niet oplet, je er doorheen bent voordat je het doorhebt. Op het plein stop ik even om een paar fotootjes te maken, maar je krijgt het hele idee van de kleine vesting vanaf dit punt nooit goed op de foto. Dat kan alleen uit de lucht, en daardoor is het ook mooier om de vesting op de kaart te zien dan in het echt. Het is ook redelijk druk met toeristen en al snel loop ik de vesting weer uit aan de noordkant, op weg naar het moderne dorp Bourtange.

Inmiddels begin ik het vrij warm te krijgen en op het schoolplein van een basisschool ga ik even op een bankje zitten om me wat zomerser aan te kleden. Ik draag vier lagen: hemd, t-shirt, overhemd en een dun jasje. Uiteindelijk blijft alleen het t-shirt over en komt zelfs de zonnebrand uit de tas om mezelf in te smeren. Alleen de broekspijpen blijven aan, maar verder loop ik er nu bij alsof het hartje zomer is.

15:07 Het bruisende centrum van Bourtange vesting

Doordat ik in de eerste uren zoveel door natte, onverharde paden heb gelopen, heb ik het wel een beetje gehad met onverharde paden. De ondergrond is daar een stuk onbetrouwbaarder met kuilen waar je zomaar in kan wegzakken met grotere kans op blessures (lees: blaren) tot gevolg. Gebruik makend van het kaartje op de gps kies ik er regelmatig voor om een alternatief pad te bewandelen waardoor ik het verharde pad blijf volgen. Meestal levert dit ook een beetje afstandswinst op, waardoor ik wat tijd win om op tijd bij mijn eindpunt uit te komen. Normaal doe ik dit nooit, maar vandaag geloof ik het wel. De gids van het Noaberpad toont ook voortdurend alternatieven dus vind ik dat ik daar zelf ook wel aan mag meedoen. Sowieso is er aan de route niets officieels, maar voor mijn gevoel ben ik hierin ook wat vrijer dan bij een route die strakker in de gids is beschreven, zoals het Pieterpad.

15:43 Langs het Bourtangerkanaal

Een paar kilometer verderop loop ik over een drassig stuk onverhard pad langs de Ruiten Aa en zie ik dat ik nog een hele lus moet maken voordat ik weer bij een weg uitkom. Ik kom al vrij snel wel vrij dicht langs deze weg en besluit het land over te steken en over het stroomdraad te stappen en zo weer verhard verder te kunnen lopen. Hierdoor kom ik vanaf de andere kant bij de volgende kruising aan en op het punt waar de route op mijn kaart me weer de berm in stuurt, zie ik nergens markering. Ik loop even terug naar het punt waar ik vandaan had moeten komen, maar vanaf hier zie ik ook geen markering. Opnieuw heb ik hier het gevoel dat de markering als je andersom loopt slechter is verzorgd dan wanneer je naar het zuiden loopt. Ik weet niet of dit klopt, doordat ik deze route nooit andersom liep, maar het is niet de eerste keer dat ik finaal de mist in ga doordat markeringen ontbreken en de route van Wandelnet niet nauwkeurig genoeg is. Achteraf blijkt het boekje wel de juiste route te hebben, en ik neem me voor in de toekomst in zulke gevallen gewoon even de gids erbij te pakken.

15:45

Ik stap op een verkeerd punt de berm in en loop ik langs het riviertje verder richting het westen. De ondergrond is vrij drassig en ik moet wat naar links lopen om bij de route uit te komen. Uiteindelijk loop ik door een meter hoog begroeide beplanting en doe ik mijn gamaschen aan om te voorkomen dat mijn onderbenen zeiknat worden of door de doornen worden geprikt. Nog voordat ik bij het punt ben waar ik had willen uitkomen, besluit ik over te stappen naar het naastgelegen weiland en over dit weiland loop ik om een stukje bos heen en kom ik eindelijk uit bij het pad waar ik moet zijn. Hier heb ik wel de nodige tijd verloren, en als ik uitreken of ik op tijd ga zijn, bereken ik dat ik nog zo'n vijf minuten speling heb. Inmiddels ben ik zover op de route dat ik ook weinig tijd heb om hierop in te lopen, tenzij ik de route afsnijd. Nu is vijf minuten genoeg, maar je wilt niet het risico lopen de bus te missen doordat deze een paar minuten te vroeg voorbij komt. Even verderop verlaat de route weer het asfaltpad voor een lusje over een graspad en ik heb het wel gehad met die onverharde lusjes. Ik loop gewoon rechtdoor en ik kom vanzelf weer terug op de route. Hierdoor heb ik ineens een kwartier speling. Dat is zeker genoeg en op de gps zie ik dat ik bijna bij het eindpunt van de dag ben. Het eindpunt is een bushalte langs een doorgaande weg en ik merk aan niets dat ik er bijna ben. Als je in een stad eindigt, kom je wat meer bebouwing tegen naarmate het einde nadert, maar het enige waaraan ik zie dat ik er bijna ben, is de teller op de gps die nog maar een paar kilometer te gaan aangeeft. In de laatste kilometer staan dan toch nog een paar huisjes en bij een gasterij loop ik even naar binnen om te kijken of hier wat te eten valt. Het loopt tegen zessen en mijn ervaring leert dat ik pas in Zwolle de kans krijg om wat te eten. Dat zal al snel richting negen uur zijn, dus als ik nu al wat kan eten, houd ik het wat langer uit. Ik koop een stukje appeltaart en ga deze in het bushokje zitten oppeuzelen. Het taartje is lang niet zo lekker dan wanneer ik zelf een appeltaart bak, maar het kan ermee door. Ondertussen passeert de bus die de andere kant op gaat twee minuten te vroeg in volle vaart de halte, wat dus inderdaad zomaar kan gebeuren. Mijn eigen bus is juist enkele minuten te laat, maar dat kan mij verder niet schelen, want ik heb een overstap van 8 minuten dus die paar minuten kan ik wel hebben.

17:34 Volgens de bordjes moet ik 20 meter afstand houden,
maar als ik iets tegen deze koe zeg, rent ze verschrikt weg.

Even na zessen stap ik in de bus. Doordat ik een retourkaartje heb via Emmen, moet ik nu ook via Emmen terugreizen. Of extra betalen voor het stuk Winschoten-Zwolle, maar daar heb ik geen trek in. In Stadskanaal stap ik over op de bus die me via Ter Apel in Emmen gaat brengen en zo passeer ik letterlijk het startpunt van de wandeling op weg naar huis. In de trein naar Zwolle zoek ik waar de shoarmazaak op station Zwolle zit. Twee maanden terug heb ik ook geprobeerd om daar te eten, omdat ik minder zin heb in de friet van de Smullers. De vorige keer heb ik bij Smullers gegeten en hen gevraagd waar de shoarmazaak zit. Met die kennis lukt het me dit keer om met een lahmacun in mijn hand de trein naar Arnhem in te stappen en zo is mijn maag ook weer gevuld. Uiteindelijk ben ik om half elf thuis en ben ik in totaal net zo lang aan het reizen als aan het wandelen geweest (beide acht uur). Thuis spring ik nog even onder de douche en duik dan snel mijn bed in. Het gaat me niet lukken om de volgende 8 uur slapend door te brengen, maar door de inspanning van de dag slaap ik wel extra goed.

Statistieken Afstand: 43,3 km Gemiddelde: 5,4 km/h Bewogen gem.: 6,3 km/h Totaalteller: 4337,2 km

De voortgang na acht wandeldagen

◀ Schoonebeek ▸ Ter Apel (50km) Smeerling ▸ Bad Nieuweschans (44km) ▶