LAW1-1 Friese Woudenpad, Steenwijk ▸ Steenwijk (Domelapad) (60km)

9:02 Stuwwal bij Steenwijk

De vorige serieuze wandeldag is alweer een poosje geleden. Dat was op 2 juli, toen ik de eerste etappes van het Friese Woudenpad liep. Tussendoor heb ik wel de Alternatieve Vierdaagse gelopen, maar dat stelde qua afstand niet zoveel voor. Vandaag rond ik het Friese Woudenpad af met een tocht van 60 kilometer waarbij ik vanuit Steenwijk naar Wilhelminaoord loop over de reguliere route en vandaar over het voormalige Domelapad (als alternatief C opgenomen in het Friese Woudenpad) weer terugwandel naar Steenwijk. In totaal zo'n zestig kilometer die ik psychologisch in drie stukken van 20 weet op te delen. Enkele weken geleden heb ik in dit gebied namelijk zo'n 130 geocaches gevonden waardoor ik de omgeving een beetje ken.

10:14 De hei staat in bloei

Het eerste deel is Steenwijk-Wilhelminaoord. In Wilhelminaoord eindigde ik in maart mijn wandeling die me naar het zuiden van de provincie heeft gebracht. Door de coronacrisis en het inhalen van de routes van de twee startpunten naar Dokkum, heeft het bijna een half jaar geduurd om weer in Wilhelminaoord te komen. Deel twee is de route tussen Wilhelminaoord en de grens van Friesland naar Overijssel. Op dat punt ligt een kleine sluis met markante bruggetjes die sinds enkele weken terug in mijn herinnering zijn gebleven. Het laatste deel loopt dan vanaf dat punt door Oldemarkt terug naar Steenwijk.

10:46 Grappig: je eigen huis in miniatuur
in je voortuin

Met de eerste trein van de dag reis ik naar station Steenwijk. Voor het eerst sinds mei draag ik weer een mondkapje en inmiddels weet ik dat als ik mijn bril wat verder van mijn hoofd af op mijn neus zet, dat de bril dan niet meer beslaat. De reisplanners van NS en 9292 adviseren mij om via Utrecht te reizen, maar ik ben eigenwijs en pak de Valleilijn naar Amersfoort. De reisplanner vindt dit in Amersfoort geen goede overstap meer, maar voor de zoveelste keer blijkt dat ik ruim op tijd ben voor de aansluitende trein naar het noorden. In Zwolle stap ik over op de trein naar Friesland en al snel stap ik uit op station Steenwijk. Het mondkapje gaat in de prullenbak en de gps gaat aan, waarna ik richting Wilhelminaoord kan gaan.

11:00 In Wilhelminaoord

Even ten noorden van Steenwijk ligt De Woldberg, een mooi stukje bos op een stuwwal wat schitterende plaatjes oplevert. Het vergt ook wat klimkracht, maar met de frisse benen is dat geen enkel probleem. Ik loop vandaag vrijwel ongetraind 60 kilometer en ben me ervan bewust dat ik me dus moet sparen voor het laatste deel van de dag. De vorige serieuze lange wandeling was 8,5 weken geleden en dat was slechts 40 kilometer.

11:12

Na ongeveer 8 kilometer lopen kom ik in de omgeving van Eese. Op de kaart een gehucht, maar ter plaatse lijkt het eerder op een groot privéterrein, want overal staan bordjes met de tekst toegang ten strengste verboden en worden wandelaars expliciet naar een omleiding verwezen. Deze omleiding is opgenomen in de route, dus dat levert geen enkel probleem op en net als ik me in Overijssel minder welkom begin te voelen, stap ik de grens met Drenthe over.

11:15

Drenthe. Afgelopen maand ben ik hier op vakantie geweest en hebben we het gevangenismuseum in Veenhuizen bezocht. In de wandelgids van het Friese Woudenpad staat een stukje over de koloniën van weldadigheid, waar Wilhelminaoord ook onder valt. Veenhuizen was destijds een strafkolonie en dat was ons tijdens ons bezoek aan het museum ook al duidelijk geworden. Het is bijzonder om nu de andere kant van de veenkoloniën te zien. Langs de Koningin Wilhelminalaan staan kasten van huizen die nu een nieuwe bestemming hebben gekregen.

11:17 Tinnen mannetjes

Lang loop ik niet in Drenthe, want na zes kilometer passeer ik opnieuw een provinciegrens en loop ik in de provincie waar het wandelpad naar is vernoemd: Friesland. De volgende doorkomstplaats is Noordwolde-Zuid, waarbij ik me afvraag waarom het hier Noordwolde en Noordwolde-Zuid is en in het oosten van Drenthe bijvoorbeeld Sleen en Noordsleen. Maar dat terzijde. Tussen Noordwolde-Zuid en Noordwolde ligt de Spokeplas, een recreatieplas waar vijf geocaches zijn geplaatst. Voor mij reden om van de oorspronkelijke route af te wijken voor een rondje langs de plas. Op mijn gps-schermpje zie ik ook de officiële route ingetekend, en ik verbaas me over witrode routemarkeringen bij de Spokeplas. Kennelijk heeft de route hier in het verleden ook gelopen.

13:23 Ik ben niet de eerste die het bord negeert

In Noordwolde ga ik even op een bankje zitten en haal ik mijn FM/DAB+-radiootje uit de tas. Ik had deze thuis opgeladen en wil deze nu opzetten om naar de Tour de France te kunnen luisteren, maar het apparaat blijkt de hele ochtend al aan te staan en de accu is alweer bijna leeg. Ik zoek even op hoe laat de uitzending op radio 1 begint, en dat blijkt nog een paar uur te duren. De radio gaat terug in de tas en ik bedenk me dat ik ook een FM-ontvanger op mijn mobiele telefoon heb. Dat is handig, het scheelt data en mijn databundel is al bijna op door de vakantieweek zonder WIFI. Ik zoek de frequentie voor Noord-Nederland op en stel deze alvast in, zodat ik dat later niet hoef te doen.

13:43

Ik verlaat Noordwolde en niet veel later sla ik linksaf de Jokweg op. Het is nu vijf kilometer immer geradeaus. Op het kleine schermpje dat ik tot mijn beschikking heb, denk ik te zien dat het nog vijf kilometer is totdat ik bij het sluisje ben dat de grens met Overijssel voorstelt, maar dat blijkt niet zo te zijn. De psychologische tegenslag bij de ontdekking dat ik nog veertien kilometer meer moet lopen dan dat ik dacht, valt reuze mee. Ik voel me nog prima en kom nu bijna in het gebied waar ik enkele weken geleden heb gefietst. Na 28 kilometer staat er een hek met een verbodsbord op de weg die ik wil volgen. Lekker dan, kan ik in een voor mij onbekend terrein naar een alternatief gaan zoeken. Of ben ik burgerlijk ongehoorzaam? Bij de afzetting staat dat het pad is afgesloten vanwege de verkeersveiligheid tussen de Hemweg en de Kontermansbrug. Ik ken geen Hemweg en ik ken geen Kontermansbrug, maar ik besluit het erop te wagen. Op het afgesloten deel kom ik andere wandelaars tegen en zij weten me te vertellen dat er niets aan de hand is.

Even later verlaat de route het geasfalteerde fietspad, maar het pad waar ik nu terecht kom, is helemaal dichtbegroeid en ik besluit terug te keren naar het geasfalteerde pad. Hierdoor snijd ik een stukje van de route af, wat de extra gelopen afstand bij de Spokeplas weer compenseert. Als ik 42 kilometer heb gewandeld, ben ik bij het sluisje met de smalle bruggetjes, sla ik linksaf het smalle fietspad op en verlaat ik voor het laatst vandaag de provincie Friesland. Het tekent het einde van het Friese Woudenpad, al moet ik nog wel zo'n 18 kilometer lopen tot aan station Steenwijk.

15:14

De volgende doorkomstplaats is Oldemarkt. Ondanks dat ik rond deze plaats onlangs flink veel geocaches heb gelogd, liggen er nog wel een paar voor het oprapen en nadat ik dat heb gedaan, vervolg ik mijn weg richting Steenwijk. Inmiddels is de Tour de France gestart en luister ik naar Radio Tour de France via mijn mobiele telefoon. Ik merk dat ik in een soort Vierdaagsesfeertje kom, nu ik een route loop waarbij ik bij het startpunt uitkom en op de radio wordt de nodige sfeer gemaakt. Het maakt het wandelen wat makkelijker, al voel ik wel wat vermoeidheid in de benen. Ik heb nu 53 kilometer gelopen en ben aangekomen bij het Kanaal Steenwijk-Ossenzijl. Nog zeven kilometer en aan de horizon zie ik de skyline van Steenwijk al liggen. Ik ga even zitten om uit te rusten. Ik heb alle tijd, want ik had dit keer een iets lager wandelgemiddelde ingepland waardoor ik nu ruim een uur voor mijn tijdschema zit. Als ik die voorsprong boven het uur kan houden, kan ik dus de trein van een uur eerder naar huis pakken. Om dat te halen, heb ik nog zo'n 6 minuten speling, dus lang blijf ik niet zitten en op de wat pijnlijke voeten loop ik verder richting Steenwijk.

15:52 Sluis bij de provinciegrens

Na ruim 57 kilometer wandelen loop ik Steenwijk binnen. Hier vind ik nog drie geocaches, maar dan is het toch echt klaar en loop ik door naar het station. Aanvankelijk had ik bedacht om eventueel in het centrum van Steenwijk te gaan eten, maar ik besluit dit toch op station Zwolle te gaan doen. Met een uur gewonnen tijd is dat geen enkel probleem. Mijn benen zijn me dankbaar als ik op het station op een bankje ga zitten en nog geen tien minuten later zit ik in de trein richting Zwolle.

Statistieken Afstand: 60,4 km Gemiddelde: 5,6 km/h Bewogen gem.: 6,3 km/h Totaalteller: 6015,8 km

De voortgang na 5 dagen

16:23 Oldemarkt

17:49 Kanaal Steenwijk-Ossenzijl

18:19 Aan de horizon ligt Steenwijk

18:57 Park in Steenwijk

19:03 De kerktoren van Steenwijk

◀ Ureterp ▸ Wilhelminaoord (46km) (LAW1-2 Pionierspad) Steenwijk ▸ Kampen (58km) ▶

LAW1-1 Friese Woudenpad, Holwerd ▸ Lauwersoog (44km)

6:21 Coronamaatregelen op het station

Vorig jaar november ben ik begonnen met het Friese Woudenpad. Vervoerstechnisch kwam het toen handiger uit om in Dokkum te starten, terwijl het pad start in Lauwersoog. Daarnaast is er een alternatieve start in Holwerd die zich in Dokkum samenvoegt bij de originele route. Ik heb de twee aanlooproutes naar Dokkum met elkaar verbonden en ben zo gekomen tot een wandeling van een kleine 45 kilometer. Dat lijkt me voldoende voor een wandeling zo ver van huis, want er moet ook nog heen en weer worden gereisd. Nu er dit jaar geen Vierdaagse is en de dagen lang zijn, leek het me een mooi moment om deze wandeling te gaan lopen. Met zowel bij de start als bij het einde een mooi uitzichtpunt op een eiland vind ik het wel zo leuk om bij daglicht aan te komen.

9:50 De boot naar Ameland

Eigenlijk zou ik afgelopen zaterdag gaan wandelen, maar doordat er toen onweer werd opgegeven, heb ik mijn wandeldag uitgesteld naar de donderdag erna. Bijkomend voordeel is dat de treinen per 1 juli weer voor iedereen beschikbaar zijn en dat ik dus niet meer dicht bij huis hoef te blijven. Zo werd het weer mogelijk om naar Friesland af te reizen en met de eerste trein van de dag vertrek ik richting het noorden van het land. Onderweg rijdt de trein door een flinke regenbui en ik zie op de radar dat ik deze bui rond het middaguur ook over me heen ga krijgen. Verder is er geen vuiltje aan de lucht, dus ik kan er prima mee leven.

Ameland

In Leeuwarden stap ik op de bus naar Holwerd en rond vijf voor tien stap ik in Holwerd uit de bus. De bushalte ligt vlak voor het opstappunt voor de boot naar Ameland en vlak voor de terminal is een geocache verstopt. Na deze te hebben gelogd, loop ik weer terug richting het vasteland terwijl mijn reisgenoten op de boot stappen naar Ameland. Voordat ik start met mijn wandeling, pak ik mijn fotocamera om een paar foto's te maken van Ameland en van de boot die onderweg is. Mijn telefoon kan niet zover inzoomen, maar met de camera lukt het om mooie plaatjes te schieten van wat zich op kilometers afstand afspeelt. Ik meet nog even de afstand van mijn huidige positie tot Ameland. Deze afstand is zo'n zes kilometer.

9:59 De Waddenzee

Op de kaart bevind ik me nu midden in de Waddenzee en in de eerste kilometers loop ik richting de zeedijk. Ik loop over het fietspad dat ongeveer een meter lager ligt dan de rijstroken voor de auto's. Langs deze weg zie ik een paar merkwaardige verschijnselen. Links van het fietspad zie ik een stukje kale grond waarin de scheuren van de droogte zichtbaar zijn. Dit stukje staat echter onder een laagje water, maar dat heeft op de scheuren niet veel effect. Even verderop zie ik gras op het asfalt groeien. Kennelijk is het asfalt zo poreus, dat het gras hier doorheen heeft weten te komen.

10:05 Fietsers rijden een meter lager dan auto's

Tussen Holwerd en het opstappunt van de boot naar Ameland ligt op een kleine drie kilometer van de terminal een extra parkeerterrein voor auto's. Ik mag hopen dat wanneer deze parkeerplaats in gebruik is, dat er pendelbussen rijden, want anders moet iedereen die geen fiets mee heeft, een half tot een heel uur lopen om bij de boot te komen.

Ik loop het dorpje Holwerd binnen. De naam van dit dorp is elders in het land vooral bekend als de plek waar je kan inschepen voor de overtocht naar Ameland, maar het dorp zelf heeft natuurlijk ook gewoon een dorpsleven. Groot is het niet, maar ik zie drie kerken, een supermarkt en een camping, dus heel klein is het ook niet.

10:06 Plas water over verdroogde grond

De route loopt langs diverse kleine Friese dorpjes en tijdens het wandelen begint het ineens te regenen. De regen is vrijwel direct hard genoeg om de poncho aan te trekken. Gelukkig duurt de bui niet al te lang en na een klein uur kan de poncho weer uit. Ik kijk op de buienradar en zie dat het de komende uren wel droog blijft, dus stop ik de poncho terug in mijn tas. Tussen Hiaure en Aalsum loop ik even verkeerd. Ik mis een bruggetje waardoor ik uiteindelijk bij een sloot kom die ik moet oversteken. Dan maar een stukje terug. Het bruggetje stelt niet veel voor, maar is voor wandelaars van dit deel van het Friese Woudenpad onmisbaar.

10:13 Gras op asfalt

Twee kilometer later kom ik in de omgeving van Aalsum. Aan de horizon herken ik de watertoren van Dokkum. De route gaat hier over de terp waarop de kerk is gebouwd, maar vanaf de noordkant zie ik geen pad en ik heb even geen zin om over gras te lopen, dus ik besluit de Mockamawei te volgen en om de terp heen te lopen en zo loop ik niet veel later de bebouwde kom van Dokkum binnen.

Dokkum is de enige grote doorkomstplaats van de dag en het is een mooi moment voor een korte pitstop. Ik probeer nog een geocache te vinden, maar gun me er niet voldoende tijd voor en nadat ik bij een koffiehuis gestopt ben voor een sanitaire stop, heb ik te weinig tijd over om de tweede cache in Dokkum waar ik vrijwel langs kom, te bezoeken. Ik heb namelijk nu nog maar tien minuten over volgens mijn tijdschema en ik mag echt niet te laat in Lauwersoog aankomen, omdat ik dan pas om half twaalf thuis zou zijn.

10:33 Klimmetje in Holwerd

Vanaf Dokkum loopt de route oostwaarts langs de Dokkumer Grutdjip waarover meerdere zeiljachten dezelfde route bevaren. De jachten gaan harder dan ik, maar doordat ze bij bruggen moeten wachten totdat deze geopend zijn, houd ik ze toch vrij lang in het vizier. Bij Oostrum kom ik langs het water te lopen en bij een aanlegsteiger staan enkele picknicktafels waar ik ga zitten om mijn broekspijpen uit te doen. Ik spuit zonnebrandlotion op mijn benen en deet op mijn armen, waarna ik mijn weg vervolg.

10:35 PTT

Voorbij Oostrum verlaat de route het Dokkumer Grutdjip en loop ik richting het dorpje Ee. Het is half drie als ik hier langs de basisschool loop en aan het hek staan al ouders om hun kinderen op te halen. Aan het aantal ouders is te merken dat het maar een kleine school betreft qua leerlingenaantal. Nadat ik Ee heb verlaten kijk ik op de gps waar het Lauwersmeer blijft. Zo'n vijf kilometer later slaat de route linksaf richting het noorden. Vanaf dat moment volg ik de westelijke rand van het Lauwersmeer met als eindpunt Lauwersoog. Ik heb nu nog dertien kilometer te gaan wat een indicatie geeft van hoe groot het Lauwersmeer is. Ik loop langs het meer, maar zie dat wat op mijn kaartje als water staat aangegeven, helemaal droog ligt. Bij Ezumazijl moet ik een watergang oversteken waarvoor ik terugloop naar de doorgaande weg. Nadat ik het water ben overgestoken, volg ik de witrode markeringen, maar daarmee wijk ik af van de ingetekende route en als ik weer wat verder van de weg ben, zijn de markeringen ineens zoek. Ik besluit om me maar gewoon aan de ingetekende route te houden. Dan weet ik ook zeker dat de afstand klopt met de gegevens die ik gebruikt heb om mijn aankomsttijd te berekenen.

Inmiddels ben ik aangekomen in Oostmahorn. Wat vroeger nog het meest noordoostelijke deel van het Friese vasteland was en een vesting was om zeerovers tegen te houden, is nu niets meer dan een toeristisch oord. Ik zie nergens normale woonhuizen, maar wel drie recreatieparken. In het meer staat hier een oude vuurtoren waar een geocache is verstopt. De vraag is alleen waar, maar die vraag heb ik snel beantwoord doordat ik de cache snel kan vinden. Ik verlaat Oostmahorn en betreed het land dat is aangelegd toen de Lauwerszee werd afgesloten van de Waddenzee.

10:36

Ik loop nu over een weg bij de jachthaven van Oostmahorn. Die weg loopt dood en ik blijk op de dijk ernaast te moeten lopen. Ik stap over een hekje en loop het talud op waarna ik zie dat er veel schapen op de dijk lopen of liggen te slapen. Ik heb geen alternatief en loop rustig op ze af, maar zodra ze mijn aanwezigheid opmerken, schrikken ze en gaan ze snel aan de kant. Het loopt zwaar op het gras en inmiddels begin ik ook mijn beenspieren flink te voelen. Ik zie de doorgaande weg al op mijn kaartje verschijnen en vanaf de grasdijk loop ik zo de weg op. Dan zie ik ineens een groene streep op het midden van de weg: een 100 km/h-weg! Ik kijk snel aan beide kanten of er verkeer aankomt, maar dat blijkt niet zo te zijn. Dat geeft mij de kans om snel een foto te maken waarna ik de weg oversteek en over de Bantswei richting Lauwersoog ga lopen. De officiële route gaat hier rechtdoor door het gras, maar daar heb ik nu geen zin meer in, dus verkies ik het asfalt. Hierdoor snijd ik ook nog een paar kilometer af waardoor ik ruim in mijn tijd zit.

11:03 Een plaatselijke bui

Het is nog vier kilometer immer geradeaus tot aan de sluizen bij Lauwersoog en in de laatste twee kilometer loop ik tussen de Waddenzee en het Lauwersmeer in. Van de Waddenzee zie ik niets, doordat er een dijk ligt die het zicht verspert. Na 43 kilometer wandelen verlaat ik de provincie Friesland en een paar honderd meter verderop staat een LAW-paal die het begin van het Friese Woudenpad markeert. Ik sla hier linksaf richting Schiermonnikoog. Ik heb nog een half uur totdat de bus komt en ga even zitten bij een verrekijker die uitkijkt over de Waddenzee. Met mijn meegenomen camera maak ik wat foto's van het eiland. Ik loop terug naar de terminal van de boot naar Schiermonnikoog en vraag me af of hier wat te eten is. Daar heb ik nu immers alle tijd voor. Bij de ingang staat een groot scherm dat aangeeft dat vanaf hier een mondkapje verplicht is. Mijn mondkapje zit nog in mijn tas, maar buiten kan ik al iemand aanspreken om te vragen of er een restaurant aanwezig is. Helaas, alleen een koffieapparaat. Dan ga ik maar buiten op de bus wachten en ga ik eten op station Leeuwarden.

12:06 De skyline van Dokkum

Rond kwart over zes komt mijn bus aan. Ik spreek de chauffeur aan. Hij is best vroeg, maar hij moet nog even doorrijden naar het dorp Lauwersoog. Daarna komt hij terug. Vijf minuten later komt de bus weer aanrijden. Inmiddels heb ik mijn mondkapje opgezet en stap ik in de bus. Ruim een uur later kom ik aan bij station Leeuwarden. Daar wil ik patat kopen bij Smullers, maar die zijn helaas gesloten. Dan is er maar een keuze: Julia's. Prima, dan eet ik pasta. Met mijn bakje eten loop ik richting de trein. Het is 19:28, dus kan ik al inchecken met 40% korting. Ik ga buiten eten zodat ik niet in de trein zit zonder een mondkapje, maar ineens begint het te regenen en buiten zit je hier niet droog. Dan maar in de trein zitten. De trein vertrekt en ik eet mijn pasta op waarna ik mijn flesje drinken opdrink. Daarna gaat mijn mondkapje op en reis ik verder richting huis. Rond kwart over tien stap ik uit de trein en rij ik met de auto naar huis. Er zit een hele mooie wandeldag op en de start van LAW1 heb ik nu ook bewandeld. Over twee en een halve week ga ik alweer verder met het Friese Woudenpad. Dat is dan de eerste dag van de Alternatieve Vierdaagse. Op die dag ga ik het Domelapad lopen waarvan ik tien kilometers ga registreren voor een bescheiden 4x10 wat zonder Corona een 4x50 rondom Nijmegen zou zijn geweest.

Statistieken Afstand: 43,5 km Gemiddelde: 5,5 km/h Bewogen gem.: 6,2 km/h Totaalteller: 5896,5 km

De voortgang na 4 dagen

12:06 Tussen Holwerd en Dokkum loop ik over "Variant A" van het Friese Woudenpad

12:32

12:50 Street art in Dokkum

12:52

13:05

13:53 Langs de Grutdjip

14:06 Aanlegpaal met een pompeblêd

15:20 Mooie wolkenpartij

15:40 Ezumazijl

16:22 Oostmahorn

16:27 Landal Esonstad

16:27 Het Lauwersmeer vanaf Oostmahorn; aan de horizon de sluizen bij Lauwersoog

16:29 De vuurtoren van Oostmahorn

16:47 Het Lauwersmeer

16:58 De weg naar Lauwersoog

17:20 Immer geradeaus

17:24 Tussen Waddenzee en Lauwersmeer

17:33

17:41 Ook tot ziens, op 21 juli aan de andere kant van de provincie

17:41 Linksaf naar Schiermonnikoog

17:42 De sluizen bij Lauwersoog

17:46 Startpunt van het Friese Woudenpad

17:48 Zeilschip op de Waddenzee

17:51 De terminal. Over 40 minuten vertrekt de boot naar Schiermonnikoog.

17:59 Coronamaatregelen

18:41 Nee, ik reizje net faak mei de bus

Dokkum ▸ Rottevalle (39km) ▶